Wellicht heb je er al een en ander over gelezen, over het plan dat Maurits en ik, tezamen met een aantal andere boeren, hebben om een deel van het stikstofprobleem te tackelen. Allereerst wil ik zeggen, luid en duidelijk: ja, wij vinden dat er inderdaad een stikstofprobleem is, waarbij óók de landbouwsector een rol speelt. Een significante rol, zowel in het veroorzaken van het probleem alsook in het bieden van een oplossing. Een oplossing mét behoud van de sector dus, met behoud van de boeren. Ik zeg absoluut niet dat de landbouwsector alleen verantwoordelijk is, ook niet voor het aandeel vanuit deze sector zelf. Daar hebben 'we' allemaal een rol in: de beleidsmakers, de banken, de consumenten. Maar dat neemt niet weg dat niet ook de boeren zelf iets kunnen doen. Naar mijn mening kan én moet iedereen die bekwaam is in denken en handelen, zijn/haar eigen steentje bijdragen, vanuit de eigen verantwoordelijkheid. Daar moet de boer dan wel goed en zorgvuldig in worden gefaciliteerd, dat staat buiten kijf.

Ook wil ik op voorhand stellen dat er niet alleen een stikstofprobleem is. Er is ook een probleem op het gebied van biodiversiteitsverlies, waterkwaliteit, bodemkwaliteit, droogte, wateroverlast, minder opbrengsten, bodemerosie, een kwetsbare markt, hoge kosten bij de boeren tegenover lage inkomsten etc, etc. Het huidige landbouwsysteem is onhoudbaar.

Terug naar onze oplossing, een oplossing dat ruimte biedt aan boeren om boer te kunnen blijven. Dat geldt zowel voor de boeren die mee gaan in de transitie, alsook voor de boeren die nog niet zover zijn. Ook deze laatste groep heeft veel baat bij dit plan, omdat het juist ook hen ruimte biedt om boer te kunnen blijven, met niet direct grote aanpassingen binnen hun bedrijf. Dit is een heel belangrijk punt: de tendens is nu zo sterk dat alle 'groene' initiatieven door de sector worden afgedaan als aanvallend jegens de sector, als een verwijt naar de sector, als de mogelijke nekslag voor de huidige sector. Dat is het zeker niet. Het is een oplossing voor een probleem dat erkenning verdient. Een oplossing met voordelen op korte en lange termijn. Een oplossing met snel en efficient resultaat, om de transitie krachtig van start te kunnen laten gaan. Alle miljarden die beschikbaar zijn, laten we hopen dat dit geld daadwerkelijk daadkrachtig wordt ingezet, daar waar het tot resultaten leidt. Ik houd mijn hart vast hoe alles zich verder gaat ontwikkelen: laten we hopen op veel wijsheid en niet teveel ruis vanuit de onrust dat nu al zolang standhoudt. 

Het plan zoals gedeeld met betrokken beleidsmakers:

Op een Natuurbuurderij is een symbiose tussen voedselproductie en natuur. Dit concept is bij uitstek een oplossing rond N2000 gebieden. Waar nu gesproken wordt over het uitkopen van boeren, is het verstandiger boeren perspectief te bieden. Een Natuurbuurderij is een netto opnemer van stikstof en creëert daarmee  ook ruimte voor de gangbare sector, door saldering, waardoor deze gangbare bedrijven middels  technische oplossingen richting de gewenste doelen kunnen ontwikkelen.  
De variant die wij voorstaan voor (melk)veehouders welke willen omschakelen naar een Natuurbuurderij systeem is uiterst eenvoudig, staat ook wel te boek als “Boeren voor Natuur”. Dit is  opgenomen in de Europese Catalogus Groen Blauwe Diensten en is derhalve zonder enige vorm van  Onterechte Staatssteun toe te passen.  
De kern van het plan luidt dat de (melk)veehouder in kwestie zodanig gaat extensiveren dat hij op  een zero-input manier verder kan boeren, dus geen (kunst)mest, chemie, ruwvoer of krachtvoer van  buiten het bedrijf aanvoert.  
Het bedrijf krijgt zo de eigenschap dat het geen stikstof meer uitstoot, maar juist stikstof opneemt  doordat de aanvoer van stikstof in de vorm van meststoffen en krachtvoer volledig vervalt, het  bedrijf voert melk en/of vlees af en daarmee stikstof. Aanvoer van mineralen mag alleen  plaatsvinden vanuit de aangrenzende natuurterreinen in eigendom bij de terrein beherende  organisaties (TBO’S).  
Wat moet er gebeuren om deze transitie positief in de goede richting te krijgen:  
De grond van de Natuurbuurderij krijgt een dubbelbestemming , agrarisch en natuur, te noemen  dubbeldoelgrond. Het is belangrijk om te weten, dat bij RVO.nl normaliter alle nutriëntenstromen in  beeld zijn: voer, (kunst)meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Een Natuurbuurderij voert niks  aan een komt dan ook niet voor in deze registratiesysteem en is daardoor dus ook makkelijk te  controleren en te borgen. Om het mogelijk te maken een bedrijf om te laten schakelen krijgt de boer  en/of zijn verpachter 50% van de huidige marktprijs voor de grond. Deze transactie geschiedt onder  de landbouwvrijstelling en er wordt een kettingbeding opgenomen, waarin staat beschreven dat als  de boer de afgesproken regels overtreedt het volledige bedrag incl. rente terug moet worden  betaald aan de staat. Relevant om toe te voegen is dat wanneer we op termijn in staat blijken om  menselijke excretie op veilige en verantwoorde wijze in te zetten in de landbouw (om zo de  nutriëntenkringloop volledig sluitend te maken), dat deze bedrijven voorrang krijgen om dit toe te  passen. Hierbij is een goede berekening op basis van afvoer van landbouw producten (verlies aan  nutriënten) van belang.  
Een regeneratief bedrijf zoals een Natuurbuurderij, heeft een natuurlijk balans tussen dieraantallen  en beschikbare gronden. Het beteugelt zichzelf, er kan namelijk geen dier meer gehouden worden, 
dan er aan voedsel (gras, granen etc. ) binnen het systeem geproduceerd wordt voor deze dieren.  Daardoor staat beteugelde regelgeving, zoals fosfaatrechten, in de weg. Enerzijds door een onbalans  tussen de in eigendom zijnde rechten en beschikbaar areaal, anderzijds doordat dieren in een Natuurbuurderij systeem een lagere productie hebben: dit resulteert per definitie in een  bestraffende in plaats van stimulerende werking. Wetende dat deze bedrijven een eigen beteugeling  hebben en het ook goed te controleren en te borgen is via RVO, is het voorstel om deze rechten door  de Staat te laten opkopen en te boren dat deze rechten niet terug de markt ingebracht worden (extra  reductie).  
Grote voordelen van deze maatregel zijn:  

• Eenvoudig uit te voeren;  
• Zichzelf regulerend bedrijfssysteem (eenvoudig te controleren en te borgen via RVO);  
• De boer kan boer blijven op eigen bedrijf;  
• Voedselproductie blijft geborgd;  
• Door herwaardering en opkopen van rechten neemt de kostprijs voor de boer af. Dat  resulteert direct in een goed verdienmodel;  
• Wanneer er veel meer Natuurbuurderijen komen is er ook voldoende productie om de grote  supermarktketens te bedienen met een continue stroom aan voedzame, duurzame  producten;  
• Agrarische natuur herstelt zich;  
• Stikstofdepositie van deze bedrijven is vervallen;  
• Stel dat een kwart van de melkveehouders deze omschakeling wil maken, dan is daarmee  ongeveer 10 mlrd gemoeid, en het geeft een absoluut zekere stikstof-, methaan-, CO2-,  chemieresidu- en nitraatreductie.  
• De stikstofdoelen worden zeker gehaald (bij voldoende deelname)  
• Met dit systeem is in feite het Nederland Agrarisch Natuurbeheer geborgd. Niet slechts voor  enkele jaren en bij gangbare bedrijven, maar voor de toekomst gegarandeerd vastgelegd  want eenmaal omgeschakeld is terugkeren naar het oude bedrijfssysteem zeer  onwaarschijnlijk.  

Ondergetekenden vertegenwoordigen een behoorlijke groep boeren die allen overtuigd zijn van de  noodzaak van een systeemverandering. Onder invloed van boerenprotesten wordt de overheid  gedwongen tot snel en effectief handelen, wat volgens ons inhoudt dat we constructief het doel voor  ogen moeten houden, nl dat bodem, natuur, biodiversiteit, boeren en consumenten er beter uit  komen.  

Getekend Maurits Tepper, John Arink en Jaring Brunia.

Ook anderen zijn enthousiast: zowel boeren als beleidsmakers alsook o.a. de Caring Farmers, Natuurmonumenten en grotere spelers in de retailsector.